W roku 2023 obserwujemy alarmujący trend w zakresie zwolnień grupowych na polskim rynku pracy. Istotne zwiększenie liczby tego typu przypadków jest zauważalne i, według ekspertów, sytuacja ma potencjał do dalszego pogorszenia. Analizę tych danych przedstawiła „Dziennik Gazeta Prawna”, korzystając z badań Głównego Urzędu Statystycznego oraz opinii specjalistów.
Zwolnienie grupowe jest specjalnym typem rozwiązania umowy o pracę, które dotyka wielu pracowników w krótkim czasie. Jest to wynik problemów po stronie pracodawcy, a nie pracownika. „Dziennik Gazeta Prawna” informuje, że obserwujemy gwałtowny wzrost liczby zwolnień grupowych zarówno na skalę miesięczną, jak i roczną, co sugeruje trwałe zmiany na niekorzyść na rynku pracy.
Kiedy mówimy o zwolnieniach grupowych? Definicja jest następująca:
– Jeśli firma zatrudnia co najmniej 20 pracowników,
– co najmniej 10 pracowników zostaje zwolnionych, gdy firma zatrudnia mniej niż 100 pracowników,
– co najmniej 10% pracowników zostaje zwolnionych, gdy firma zatrudnia co najmniej 100, ale mniej niż 300 pracowników,
– co najmniej 30 pracowników zostaje zwolnionych, gdy firma zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników.
Dane Głównego Urzędu Statystycznego pokazują stały wzrost liczby firm decydujących się na zwolnienia grupowe. W sierpniu takie działania podjęło 27 firm, co stanowi wzrost o 5 w porównaniu do lipca i o 7 w porównaniu do analogicznego okresu rok wcześniej. W sumie, do końca sierpnia, 161 przedsiębiorców planowało zwolnić blisko 20 tysięcy pracowników. Jest to najgorszy wskaźnik od roku 2022.
Robert Lisicki, dyrektor departamentu pracy w Konfederacji Lewiatan, zwraca uwagę na poważne problemy w niektórych sektorach gospodarki, które wpływają na sytuację na rynku pracy. Innym ekspertem jest Grzegorz Kuliś z BCC, który wskazuje na bezpośredni związek między pogarszającą się sytuacją gospodarczą w Niemczech a wyzwaniami na polskim rynku pracy. Według niego spadek zamówień w Niemczech o 5,9% i przewidywane bankructwo 20 tysięcy firm mają negatywny wpływ na polską gospodarkę. Szczególnie dotknięte są sektory o wysokim poziomie eksportu. W efekcie, obserwujemy wzrost zwolnień grupowych i procesów restrukturyzacyjnych w wielu polskich przedsiębiorstwach.
Przyczyny zwolnień grupowych są zróżnicowane, ale najczęściej wynikają z:
– restrukturyzacji firmy: zmiany w organizacji, łączenie lub zamykanie oddziałów,
– redukcji zatrudnienia: spadek popytu na produkty lub usługi, kryzys gospodarczy,
– wdrażania nowych technologii: automatyzacja procesów, co prowadzi do zmniejszenia zapotrzebowania na pracowników.
„Dziennik Gazeta Prawna” przeprowadził badanie wśród Powiatowych Urzędów Pracy, które pokazało nierównomierny rozkład problemu zwolnień grupowych na terenie kraju. W niektórych regionach widoczny jest wyraźny wzrost liczby zapowiedzi takich działań.
Na przykład Łódź, gdzie w 2023 roku osiem firm ogłosiło zamiar zwolnienia 1360 pracowników. Firma Beko Poland Manufacturing stanowi większość tych planów, planując redukcję zatrudnienia o 1093 osoby do 2025 roku. Z drugiej strony, w Zielonej Górze obserwujemy 25% wzrost liczby zwolnień grupowych. W Warszawie, 39 firm planuje zwolnić prawie 5800 pracowników. Szczecin, który w 2022 roku miał niewielką liczbę zgłoszeń zwolnień grupowych, również doświadcza zauważalnego wzrostu liczby takich zgłoszeń w bieżącym roku.