Jeżeli pracownik zasilił już cały swój wyznaczony limit dni urlopowych, ale nadal odczuwa potrzebę dłuższego wypoczynku, jest możliwość skorzystania z innego rodzaju urlopu. Jest to tzw. bezpłatny urlop, który jest udzielany przez pracodawcę na podstawie napisanego wniosku pracownika. Wskazuje na to Kodeks pracy. Ten typ urlopu może trwać od paru dni, przez tygodnie, a nawet do kilku miesięcy. Co ważne, nie ma on nic wspólnego z posiadanym wymiarem urlopu wypoczynkowego.
Bezpłatny urlop to czas, kiedy relacje między pracownikiem a pracodawcą są chwilowo zamrożone. Kluczowe jest to, że takiego urlopu może udzielić jedynie pracodawca i to tylko po złożeniu odpowiedniego pisemnego wniosku przez pracownika. Dodatkowo, decyzja o udzieleniu bezpłatnego urlopu leży wyłącznie w gestii pracodawcy.
Warto podkreślić, że okres bezpłatnego urlopu nie jest brany pod uwagę przy obliczaniu stażu pracy. Pracownik nie wykonuje swoich obowiązków, ale równocześnie nie otrzymuje wynagrodzenia. Ponadto, traci prawo do ubezpieczenia. Ciekawym jest fakt, że podczas pobytu na bezpłatnym urlopie, pracownik nie gromadzi uprawnień do urlopu wypoczynkowego.
Zgodnie z art. 174 § 1 Kodeksu pracy, pracodawca może zarówno udzielić jak i odmówić przyznania bezpłatnego urlopu. Jest to decyzja indywidualna i nie musi być motywowana żadnymi konkretnymi argumentami. Jednakże, osoby będące członkami związków zawodowych mają specjalne uprawnienia do korzystania z bezpłatnego urlopu.