Dieta śródziemnomorska jest uznawana za jeden z najgłębiej analizowanych systemów żywieniowych. Wykorzystuje proste zasady, co sprawia, że jest skuteczna w profilaktyce oraz terapii większości chorób cywilizacyjnych. Jest uważana za bezpieczną dla zdrowia i podlega modyfikacjom, co umożliwia jej stosowanie w różnych częściach globu. Elementy kuchni włoskiej i greckiej są integralnymi częściami tej diety. Jest często polecana osobom zmagającym się z problemami sercowymi oraz wysokim poziomem cholesterolu.
Dieta śródziemnomorska to system żywienia, który stał się popularny dzięki badaniom przeprowadzonym przez amerykańskiego epidemiologa Ancleya Keysa. Jego celem było zrozumienie niezwykle niskiej zapadalności na choroby układu sercowo-naczyniowego w krajach leżących nad Morzem Śródziemnym. W wyniku swych badań, Keys przygotował projekt znany jako „Badanie Siedmiu Krajów” (Seven Country Studies).
Prowadząc szczegółowe badania nad związkiem między dietą a poziomem cholesterolu oraz ryzykiem choroby niedokrwiennej serca, Keys zauważył, że niektóre regiony świata wykazują szczególnie korzystne dla zdrowia zwyczaje żywieniowe. Jego „Badanie Siedmiu Krajów” objęło analizą ponad 12 tysiące mieszkańców Grecji, Włoch, Jugosławii, Finlandii, Japonii, Holandii i Stanów Zjednoczonych. Głównym celem tego badania było uzyskanie odpowiedzi na pytanie o to, jak różne regionalne modele odżywiania wpływają na ryzyko zachorowania na choroby układu sercowo-naczyniowego. Rezultaty opublikowane przez Keysa w 1970 roku ukazały silną dodatnią korelację między wysokim stężeniem cholesterolu a ryzykiem wystąpienia choroby niedokrwiennej serca i śmierci z jej powodu. Dodatkowo zanotowano dodatnie powiązanie z wysokim spożyciem nasyconych kwasów tłuszczowych. Odwrotnie z kolei przedstawiała się sytuacja w przypadku wysokiego spożycia jednonienasyconych kwasów tłuszczowych.