Aktywność fizyczna jako wsparcie dla osób z nadciśnieniem tętniczym - 1 2024

Aktywność fizyczna jako wsparcie dla osób z nadciśnieniem tętniczym

Aktywność ruchowa to nie tylko praca, którą wykonują nasze mięśnie szkieletowe, ale także cały szereg związanych z nią zmian, jakie zachodzą w organizmie. Dla osób z nadciśnieniem tętniczym, aktywność fizyczna jest nie tylko formą ruchu, ale również częścią zaplanowanej strategii wspomagającej leczenie.

Wśród różnych rodzajów wysiłku fizycznego można wyróżnić trzy główne typy, które zależą od dominującego rodzaju skurczów mięśniowych: dynamiczny, statyczny i oporowy. Wysiłek dynamiczny wiąże się przede wszystkim ze skurczami izotonicznymi bądź auksotonicznymi, gdzie mięsień skraca się bez zmiany napięcia lub zmienia zarówno długość jak i napięcie. Wysiłek statyczny opiera się na skurczach izometrycznych, kiedy napięcie mięśnia wzrasta, nie zmieniając przy tym jego długości, np. kiedy utrzymujemy ciężar czy ściskamy coś mocno dłonią. Wreszcie, wysiłek oporowy to połączenie obu wcześniejszych typów, jak na przykład przy podnoszeniu ciężaru.

Aktywność fizyczna, szczególnie regularna, może opóźnić lub nawet zahamować proces starzenia, który jest zazwyczaj związany ze spadkiem kondycji fizycznej. Systematyczne ćwiczenia powodują wiele korzystnych zmian w naszym organizmie, które są widoczne nie tylko podczas samego wysiłku, ale także po jego zakończeniu i w trakcie odpoczynku między treningami. Szczególnie duże zmiany obserwujemy w układzie krążenia i mięśni szkieletowych.

Adaptacja układu sercowo-naczyniowego u osób regularnie uprawiających sport objawia się przede wszystkim poprzez powiększenie serca, co jest bezpośrednim efektem przerostu mięśnia sercowego i jednoczesnego powiększenia jego jam. U kobiet objętość serca może wzrosnąć z 600 do 800 ml, a u mężczyzn z 650 do ponad 1000 ml. W przypadku sportowców profesjonalnych, objętość serca może osiągnąć nawet 1700 ml. Przerost mięśnia sercowego to zupełnie inne zjawisko niż patologiczny przerost mięśnia sercowego, który jest wynikiem nadmiernego obciążenia serca u osób chorych.

Fizjologiczne powiększenie serca spowodowane regularnym treningiem wraca do swojego pierwotnego rozmiaru po 4-10 latach od zakończenia aktywności fizycznej. Przyczyny powiększenia mięśnia sercowego u osób trenujących regularnie są różne i obejmują czynniki hemodynamiczne, bradykardię, duże zmiany ciśnienia tętniczego podczas ćwiczeń o różnej intensywności, czynniki neurohormonalne oraz genetyczne i środowiskowe.

Serce osób aktywnych fizycznie zużywa mniej tlenu, a przepływ krwi przez naczynia wieńcowe jest mniejszy zarówno w spoczynku, jak i podczas umiarkowanego wysiłku. Prawdopodobnie jest to wynikiem obniżonej akcji serca. Pod wpływem regularnych ćwiczeń obserwuje się również wzrost średnicy tętnic wieńcowych i stymulację tworzenia nowych naczyń krwionośnych, czyli angiogenezy.